Risahvannir – umgangist með varúð

29.07.2008

Nokkur umræða hefur verið í fjölmiðlum um risahvannir (Heracleum) síðustu daga. Tilefnið er að ungur drengur hlaut slæm brunasár á húð eftir að hafa verið að leik í sumarbústaðalandi á Suðurlandi þar sem mikill hvanngróður er. Einkennin þóttu benda til að safi úr risahvönn hefði borist á húð drengsins en velþekkt er að safinn getur orsakað bruna við sólarljós. Það hefur þó ekki verið staðfest að risahvönn hafi verið í landinu þar sem drengurinn var að leik.

Bjarnarkló (Heracleum stevenii) í blóma í Hljómskálagarðinum 25. júní 2003. (Greining er óstaðfest.) Ljósm. Sigurður H. Magnússon.

Tröllahvönn og fleiri tegundir risahvanna hafa verið ræktaðar til skrauts í nokkrum mæli hér á landi. Á stöku stað hafa þær tekið að breiðast út síðustu ár með hlýnandi loftslagi og aukinni beitarfriðun lands. Í nágrannalöndunum hefur talsvert verið varað við innfluttum risahvönnum vegna húðbrunans sem þær geta orsakað og þess að þær mynda einsleitar breiður sem ryðja lágvaxnari gróðri úr vegi. Náttúrufræðistofnun hefur tekið undir þessi orð og birt upplýsingar um risahvannir á vef sínum.