Arnarvatnsheiði

Svæðið er tilnefnt vegna vistgerða á landi, ferskvatnsvistgerða og fugla.

Arnarvatnsheiði á Íslandskorti
Skammá og Arnarvatn stóra á Arnarvatnsheiði
Mynd: Ólafur Páll Jónsson

Skammá og Arnarvatn stóra á Arnarvatnsheiði.

Mörk

Arnarvatnsheiði og Tvídægra eru heiðalönd ofan byggðar í Hrútafirði, Miðfirði, Víðdal og Vatnsdal í Húnavatnssýslum, suður fyrir Norðlingafljót, niður undir fjallið Strút og þaðan vestur og norður um dalbotna ofan byggðar í Hvítársíðu, Þverárhlíð og norður um Holtavörðuheiði til Hrútafjarðar.

Stærð

1875,6 km2

Hlutfall lands: 94%
Hlutfall fersks vatns: 6%

Svæðislýsing

Mjög víðáttumikil og vel gróin heiðalönd, rík af mýrum, vötnum, tjörnum og lækjum. Lífríkt vatnakerfi, fengsæl fiskivötn og fjölbreytt fuglalíf. Einhver víðfeðmustu votlendi til heiða á landinu, rík af tjarnastararflóum, starungsmýrum, runnamýrum, brokflóum, hengistararflóum og gulstararflóum. Landi hefur ekki verið raskað af virkjunum, framræslu eða öðrum framkvæmdum. Sumarbeitilönd sauðfjár og lítilsháttar hrossa. Aðalútivist er silungsveiði.

Forsendur fyrir vali

Víðáttumikil votlendissvæði með runnamýravist á láglendi og starungsmýravist. Við Síká, um mitt vestanvert svæðið, er hverasvæði með mýrahveravist og móahveravist og jarðhitalækir streyma frá heitum uppsprettum. Æðplöntutegundin naðurtunga, sem bundin er við jarðhita, vex á svæðinu. Mikið fuglalíf er á Arnarvatnsheiði og er hún alþjóðlega mikilvægt varpsvæði álftar og himbrima. Álftamergðin á fjaðrafellitíma uppfyllir einnig alþjóðleg viðmið. Þá verpur þar einnig nokkuð af lómi og duggönd sem eru forgangstegundir.

Vistgerðir

Forgangsvistgerðir
  Vistgerð Km2 % af heildarflatarmáli
Land Runnamýravist á láglendi 4,81 1
Land Starungsmýravist 164,25 4
Land Móahveravist <0,01 <1
Land Mýrahveravist <0,01 <1
Ferskvatn Jarðhitalækir    

Fuglar

Forgangstegundir varp- og fellifugla
Tegund  Árstími  Fjöldi (pör) Ár  % af íslenskum stofni
Lómur Varp 25 2012 2
Himbrimi Varp *75 2016 15
Álft Varp 639 2012 6
Álft Fellir **1.236 2005 5
Duggönd Varp 61 2012 2
*Þekkt óðul
**Fuglar

Sjá einnig ítarlegri umfjöllun um fuglasvæðið Arnarvatnsheiði.

Ógnir  

Uppbygging þjónustu fyrir ferða- og veiðimenn, vegagerð, utanvegakstur, áform um vindmyllur, minniháttar sauðfjárbeit.

Aðgerðir til verndar

Takmarka framkvæmdir á svæðinu, skerpa á reglum er varða veiðar á fiski og fuglum, umferð og umgengni veiði- og ferðamanna sem og beitarstýring.

Núverandi vernd

Aðrar náttúruminjar Númer
Arnarvatnsheiði og Tvídægra 401

Kortasjá

Arnarvatnsheiði í kortasjá 

Útgáfudagsetning

5. apríl 2018, uppfært 27. mars 2019, 26. maí 2020.