Urtönd (Anas crecca)
Urtönd (Anas crecca)
Útbreiðsla
Urtönd verpur í Norður-Ameríku, Evrópu og Asíu en er mun útbreiddari en gargönd. Hér er hún allalgeng og útbreidd um land allt. Flestar urtendur yfirgefa landið á veturna en mörg hundruð fuglar verða þó eftir (Náttúrufræðistofnun, vetrarfuglatalningar). Þær hópast víða saman á fartíma að hausti, jafnvel allt að 1.000−1.500 fuglar, m.a. í Andakíl, Meðallandi og Skarðsfirði (Náttúrufræðistofnun Íslands, Fuglaathugunarstöð Suðausturlands, óbirt gögn).
Stofn
Giskað hefur verið á að stofn urtandar sé 3.000−5.000 pör (Umhverfisráðuneytið 1992).
Válisti
LC (ekki í hættu)
Ísland | Evrópuválisti | Heimsválisti |
---|---|---|
LC | LC | LC |
Forsendur flokkunar
Kynslóðalengd (IUCN): 6,3 ár
Tímabil sem mat miðast við (3 kynslóðir): 19 ár.
Urtandarstofninn hér á landi er fremur illa þekktur en er þó ekki talinn vera í hættu (LC).
Hættuflokkar Alþjóðanáttúruverndarsamtakanna (IUCN)
Viðmið IUCN um mat á válista (pdf)
Eldri válistar
Válisti 2000: Urtönd var ekki í hættu (LC).
Verndun
Urtönd er friðuð samkvæmt lögum nr. 64/1994 um vernd, friðun og veiðar á villtum fuglum og villtum spendýrum.
Á takmörkuðum svæðum, þar sem andarvarp er mikið, skal veiðirétthafa heimilt að taka egg frá urtönd. Við slíka eggjatöku skulu ávallt skilin eftir minnst fjögur egg í hverju hreiðri. Eggin má hvorki bjóða til sölu, selja, kaupa, gefa né þiggja að gjöf.
Samkvæmt reglugerð 456/1994 er heimilt er að veiða urtönd frá 1. september til 15. mars.
Mikilvæg svæði
Engir varp-, viðkomu-, fjaðrafellistaðir eða vetrarstöðvar hér á landi teljast alþjóðlega mikilvægar fyrir urtendur.
A4 i: Evrópa = 15.000 fuglar/birds; 5.000 pör/pairs (Wetlands International 2016)
B1 i: NV-Evrópa = 5.000 fuglar/birds; 1.667 pör/pairs (Wetlands International 2016)
English summary
The Anas crecca population in Iceland is roughly estimated 3,000‒5,000 pairs. No areas in Iceland meet IBA criteria for this species.
Icelandic Red list 2018: Least concern (LC) as in 2000.
Heimildir
Náttúrufræðistofnun Íslands. Vetrarfuglatalningar: niðurstöður (1952–2015, óbirt gögn, nema 1987–1989 og 2002–2015). http://www.ni.is/greinar/vetrarfuglatalningar-nidurstodur [skoðað 15.5.2016].
Umhverfisráðuneytið 1992. Iceland: national report to UNCED. Reykjavík: Umhverfisráðuneytið.
Wetlands International 2016. Waterbird Population Estimates. http://wpe.wetlands.org/search[skoðað 26. nóvember 2016].
Höfundur
Var efnið hjálplegt? Aftur upp
Takk fyrir!