Ár á yngri berggrunni

Lýsing

Lindár og lindavatnsskotnar dragár á yngri berggrunni landsins (<0,8 milljónir ára). Upptökin eru í lindum og einkennast árnar af stöðugu rennsli og vatnshita sem jafnframt er lágur árið um kring, sérstaklega næst upptökum. Rof vatnsbakka er lítið og eru bakkarnir gjarnan vel grónir. Árnar grafa sig lítið niður þar eð árframburður er lítill. Iðustreymi er ríkjandi, en árkaflar með lagstreymi geta komið fyrir.

Vatnagróður

Þekja æðplantna er lítil ef nokkur, sérstaklega næst upptökum. Mosar eru algengir, t.d. vaðmosi, bakka­lúði, lækjalúði og pollalufsa og getur þekja þeirra verið töluverð. Einnig eru þráðlaga grænþörungar algengir, sem og blágrænubakteríur.

Botngerð

Fjölbreytt, allt frá fínum sandi til klappar.

Efnafræðilegir þættir

Rafleiðni vatns er iðulega 50–200 µS/cm sem er hærra en í ám á eldri berggrunni. Sýrustig (pH) vatns er 8–9. Styrkur uppleystra efna í ám á ungum berggrunni er hærri en í ám á eldri berggrunni vegna þess að grunnvatnið hefur seytlað um lek jarðlög og leyst upp efni úr berginu.

Miðlunargerð á vatnasviði

Lindár af hriplekum (2100) og lindár af treglekum (2200) svæðum.

Fuglar

Straumendur (Histrionicus histrionicus) eru allvíða og gulendur (Mergus merganser) sums staðar. Mikið af straumönd og húsönd (Bucephala islandica) er á Svartá og efri hluta Laxár í Suður-Þingeyjarsýslu.

Útbreiðsla

Finnst á yngri berggrunni landsins.

Verndargildi

Miðlungs.

Opna í kortasjá